Lễ chào mừng Di sản “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ”
Cập nhật: 23/12/2016
Tối 22/12/2016, tại Rạp Công Nhân - 42 Tràng Tiền, Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn Văn hoá Tín ngưỡng Việt Nam và Công ty Nhà hát Việt đã tổ chức Lễ chào mừng Di sản Văn hoá Phi vật thể đại diện của nhân loại “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt”.

Lễ chào mừng có sự tham gia của ông Phạm Sanh Châu - Trợ lý Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao, đặc phái viên của Thủ Tướng Chính phủ về các vấn đề UNESCO, Giáo sư Ngô Đức Thịnh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn Văn hoá Tín ngưỡng Việt Nam, Đạo diễn Việt Tú - Giám đốc sáng tạo của Viet Theatre và vở diễn "Tứ Phủ", các thanh đồng, nghệ sĩ, nghệ nhân dân gian, các khán giả yêu văn hoá truyền thống dân tộc.

Sau thời gian nỗ lực vận động cộng đồng quốc tế, với sự ủng hộ tuyệt đối của Chính phủ, “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” đã được công nhận là Di sản Văn hoá Phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây cũng là lần đầu tiên, UNESCO vinh danh Người phụ nữ Việt Nam qua hình ảnh của Thánh Mẫu.

Việc hồ sơ “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ của người Việt” được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của nhân loại một mặt góp phần tăng cường vị trí, vai trò của di sản đối với xã hội, làm giàu thêm bức tranh đa dạng văn hóa của Việt Nam và của nhân loại, mặt khác sẽ làm cho cộng đồng, những người thực hành di sản nhận thức sâu sắc thêm về di sản của mình để họ tự hào và tích cực hơn trong công tác tham gia bảo vệ và phát huy giá trị của Tín ngưỡng thờ Mẫu.

Trong suốt thời gian qua, ekip của Công ty Nhà hát Việt cũng đã tìm hiểu và xây dựng một vở diễn "Tứ Phủ" mang tính thưởng thức cao nhưng vẫn giữ được nguyên bản cái hay, cái đẹp, sự trong sáng, tôn vinh sự lộng lẫy, tinh tế của nghệ thuật trong đạo Mẫu để giới thiệu với bạn bè quốc tế mỗi lần ghé thăm Hà Nội, là một phần thưởng đầy khích lệ cho những giây phút đầu tiên đầy khó khăn, thách thức khi xây dựng tác phẩm nghệ thuật đặc sắc này.

Tại lễ chào mừng, ông Phạm Sanh Châu, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Đặc phái viên của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam về các vấn đề UNESCO, Tổng Thư ký, Ủy ban Quốc gia UNESCO của Việt Nam bày tỏ niềm vui mừng: “Việc vinh danh có ý nghĩa to lớn, khẳng định bản sắc văn hóa phong phú của dân tộc Việt Nam, sự gắn kết cộng đồng, đề cao tôn trọng đa dạng hóa văn hóa, khuyến khích đối thoại cá nhân, cộng đồng và các dân tộc khác nhau, vì sự khoan dung và lòng bác ái. Tín ngưỡng thờ mẫu thể hiện sự tôn vinh của dân tộc Việt Nam với người mẹ, coi trọng vai trò của phụ nữ. Điều tôi tâm đắc nhất khi UNESCO công nhận di sản văn hóa này chính ở khát vọng tâm linh của Tín ngưỡng thờ Mẫu, cầu mọi sự tốt đẹp cho nhân loại”.

Ông Phạm Sanh Châu khẳng định, sau khi “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” được vinh danh, chúng ta phải bảo tồn đúng quy định của UNESCO, không được thương mại hóa, làm biến tướng di sản mà cả cộng đồng cần phải chung tay để phát huy những tín ngưỡng thờ Mẫu tốt đẹp.

Dù sức khỏe không tốt nhưng GS. Ngô Đức Thịnh, “pho từ điển sống” về Đạo Mẫu, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu văn hóa Việt Nam cũng đã có mặt tại lễ chào mừng. Ông phát biểu "Không giống như Ca trù, Tín ngưỡng Thờ mẫu ngay từ khi rục rịch làm hồ sơ đệ trình UNESCO, chưa cần tới cơ quan chức năng phát động thì nó đã bùng phát, nhân rộng tới toàn thể nhân dân. Điều đó cho thấy sức sống của nó và nhu cầu tâm linh của con người là có thật". Riêng về vở diễn “Tứ Phủ”, nhà nghiên cứu khẳng định: "Từ góc độ du lịch, có một điều rất hay của Tứ phủ là không phải lúc nào du khách cũng có thể tham gia một buổi lễ của đạo Mẫu, vì thế, việc xem Tứ phủ như một sản phẩm du lịch tăng cơ may cho khách tiếp cận đạo Mẫu. Đó cũng là cách đẩy mạnh du lịch văn hóa và giới thiệu văn hóa Việt".

Với tư cách là Giám đốc sáng tạo của Viet Theatre và vở diễn “Tứ Phủ”, đạo diễn Việt Tú là người gắn bó và có nhiều tâm huyết trong việc đưa tín ngưỡng Đạo Mẫu của Việt Nam ra với cộng đồng quốc tế. Trong lễ chào mừng tối qua, anh chia sẻ “Đạo Mẫu là một tín ngưỡng vô cùng quan trọng và đặc biệt với văn hoá và lịch sử Việt Nam, là tổng hoà của rất nhiều yếu tố đặc biệt từ lịch sử, đến thực hành tín ngưỡng trong đời sống, từ sự giao hoà giữa tâm linh và những nét đẹp của nghệ thuật trình diễn dân gian, là một tổng thể lộng lẫy tinh tế không bất kỳ đâu có được xứng đáng đại diện cho văn hoá dân tộc trong mọi hoạt động quảng bá sắp tới cho văn hoá Việt Nam trên toàn thế giới”.

Buổi lễ chào mừng có phần trình diễn "Cô bé Thượng Ngàn", trích từ vở diễn Tứ Phủ của tập thể nhạc công, nghệ sĩ của Nhà hát Chèo Việt Nam, những người đã góp một phần không nhỏ trong việc gìn giữ, phát huy những vẻ đẹp, sự trong sáng thuần khiết nhất của “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” trên sân khấu nghệ thuật. Cùng với phần trình diễn này là các tiết mục trình diễn hầu đồng đặc sắc của các nghệ nhân dân gian như nghệ nhân dân gian Đặng Ngọc Anh, Nguyễn Kim Loan, Đỗ Thị Vui, Nguyễn Đại Dương, Trần Thị Chung, Nguyễn Văn Mười, Dương Thị Phương Đông.

Tại lễ chào mừng, PGS.TS Đăng Văn Bài, GS.Tiến sĩ Khoa Học Tô Ngọc Thanh đã trao kỷ niệm chương cho các nghệ sĩ, nghệ nhân dân gian. Nghệ nhân dân gian Nguyễn Tiến Nghĩa phó chủ nhiệm CLB bảo tồn văn hoá Đạo Mẫu Việt Nam, đại diện cho cộng đồng thực hành tín ngưỡng cũng đã bày tỏ niềm hạnh phúc khi Thực hành tín ngưỡng được UNESCO vinh danh và ông cũng khẳng định sẽ cùng các cộng đồng thực hành tín ngưỡng bảo vệ giá trị của di sản phi vật thể của nhân loại.

NDO